Ngày 23 tháng Chạp hàng năm là ngày Tết Ông Công, Ông Táo. Mâm cúng ông Táo không chỉ là nghi lễ, mà còn là tình cảm, là sự tri ân sâu sắc đối với những vị thần bảo hộ gia đình. Vậy mâm cúng và lễ vật cần có là gì? Cùng Quá Ngon tham khảo để chúng ta cùng gìn giữ giá trị văn hóa đẹp của mình nhen.
Lễ vật
Danh sách lễ vật là điều quan trọng trong Tục cúng ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp. Gia chủ cần biết chính xác những gì cần mua để chuẩn bị mâm cúng Ông Táo, bao gồm cả mâm cúng mặn và chay.
- Mũ ông Công ba chiếc
- Cá chép: trong chậu nước hoặc cá chép giấy
- Tiền vàng
- 1 chiếc áo
- 1 đôi hia bằng giấy
Mâm cúng
Mâm cúng Ông Táo truyền thống thường được chuẩn bị theo hai hình thức: mâm cúng mặn và mâm cúng chay. Tùy theo phong tục gia đình và điều kiện kinh tế mà bạn có thể lựa chọn mâm cúng phù hợp. Dưới đây là chi tiết lễ vật cần chuẩn bị cho từng loại mâm cúng:
Mâm cúng mặn
- Cá chép sống: 3 con (hoặc 1 con), tượng trưng cho phương tiện đưa Ông Táo về trời. Lưu ý chọn cá chép khỏe mạnh, còn bơi lội.
- Thịt luộc: Thịt lợn luộc hoặc gà luộc, thể hiện sự sung túc, đầy đủ.
- Xôi gấc: Màu đỏ của xôi gấc tượng trưng cho sự may mắn, tốt lành.
- Canh mọc: Món canh truyền thống trong mâm cúng, thể hiện sự sum vầy.
- Giò/Chả: Tùy chọn giò lụa, giò thủ, hoặc chả quế, thêm phần phong phú cho mâm cúng.
- Cỗ tam sên: Gồm miếng thịt luộc, trứng luộc, và con tôm/cua luộc, tượng trưng cho trời, đất, và nước.
- Rượu, trà, nước: Dùng để dâng lên Ông Táo.
- Hương, hoa tươi, quả tươi, vàng mã, mũ, áo, hia (giấy) cho Táo quân: Những vật phẩm không thể thiếu trong mâm cúng. Lưu ý chọn hoa tươi, quả tươi đẹp mắt. Mũ, áo, hia cho hai ông Táo và một bà Táo.
- Mâm ngũ quả: Chọn 5 loại quả khác nhau, tươi ngon, đẹp mắt, tượng trưng cho ngũ hành.
Mâm cúng chay:
- Cá chép giấy: Thay thế cho cá chép sống, vẫn mang ý nghĩa đưa Ông Táo về trời. Sau khi cúng xong, cá chép giấy cũng được thả xuống sông, hồ.
- Xôi gấc/Xôi đỗ xanh: Tượng trưng cho sự may mắn, tốt lành.
- Canh nấm/Canh rau củ: Món canh chay thanh đạm.
- Giò chay, chả chay: Các món chay thay thế cho giò, chả mặn.
- Rau xào, nem chay: Thêm phần phong phú cho mâm cúng chay.
- Rượu, trà, nước: Dùng để dâng lên Ông Táo.
- Hương, hoa tươi, quả tươi, vàng mã, mũ, áo, hia (giấy) cho Táo quân: Tương tự như mâm cúng mặn.
- Mâm ngũ quả: Chọn 5 loại quả khác nhau, tươi ngon, đẹp mắt, tượng trưng cho ngũ hành.
Lưu ý:
- Số lượng và các món ăn cụ thể có thể thay đổi tùy theo vùng miền và phong tục gia đình.
- Quan trọng nhất là lòng thành kính khi chuẩn bị và thực hiện nghi lễ cúng Ông Táo.
Lễ cúng Ông Táo không chỉ đơn thuần là một nghi thức truyền thống mà còn là dịp để mỗi gia đình Việt Nam sum vầy, ôn lại những chuyện đã qua trong một năm, đồng thời hướng tới một năm mới an khang, thịnh vượng. Việc chuẩn bị mâm cúng Ông Táo thể hiện lòng thành kính, biết ơn đối với các vị thần đã bảo vệ gia đình trong suốt một năm. Tuy nhiên, bên cạnh việc chuẩn bị đầy đủ lễ vật, điều quan trọng nhất vẫn là tấm lòng thành kính, sự hướng thiện của mỗi người. Cầu mong cho mỗi gia đình đều đón một năm mới tràn đầy niềm vui, hạnh phúc, và may mắn.
Tục cúng Ông Táo chính là một nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam, cần được gìn giữ và phát huy cho các thế hệ mai sau. Hãy cùng nhau gìn giữ nét đẹp văn hóa này, để Tết cổ truyền thêm phần ý nghĩa và trọn vẹn.